دکتر شانا سوان، استاد پزشکی محیط زیست و بهداشت عمومی دانشکده پزشکی مانت ساینای در نیویورک روندهای باروری را مطالعه میکند. وی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که چگونه میانگین تعداد اسپرم در مردان غربی طی ۴۰ سال گذشته بیش از ۵۰ درصد کم شده است. کتاب جدید او شمارش معکوس (Count Down) نام دارد. در ادامه، مصاحبهی وی را با روزنامه گاردین میخوانید.
شما بیش از بیست سال را صرف مطالعهی اثرات مواد شیمیایی ﻣﺨﺘﻞﻛﻨﻨﺪهی هورمونها روی سلامت باروری کردهاید. آیا اکنون زنگ خطر را به صدا درمیآورید؟
من مستقیما دربارهی این مشکل پنهان صحبت میکنم که مردم دوست ندارند درمورد آن صحبت کنند، یعنی مشکلات تولیدمثلی یا قدرت پایین تولیدمثلی و اینکه چگونه با محیط گره خورده است. مردم درحال درک این مسئله هستند که با بحران سلامت باروری مواجه هستیم، اما میگویند به خاطر تأخیر در فرزندآوری، انتخاب یا سبک زندگی است و نمیتواند شیمیایی باشد. میخواهم مردم متوجه شوند که چنین چیزی ممکن است و مواد شیمیایی میتوانند چنین اثری داشته باشد. نمیگویم که عوامل دیگر نقش ندارند، اما میگویم مواد شیمیایی نقش مهم و اصلی را دارند. البته استفاده از کلمهی «علت» دشوار است، اما این مجموعهای از شواهد است. ما مکانیسمها، مطالعات حیوانی و چندین مطالعهی انسانی داریم.
باروری زنان بهسرعت پس از ۳۵ سالگی کم میشود. آیا به همین دلیل افراد زیادی به IVF (لقاح مصنوعی) روی میآورند؟
به این سادگی نیست. وقتی من و یکی از همکارانم تغییر در توانایی باروری را بررسی کردیم، از اینکه میدیدیم زنان جوان نسبتبه گروههای مسنتر نقص باروری بیشتری را تجربه میکنند، تعجب کردیم. این امر نشان میدهد که عامل دیگری در کنار سن و تأخیر در فرزندآوری روی باروری اثر میگذارد. علاوهبراین، شواهد قانعکنندهای وجود دارد که خطر سقط جنین در میان زنان تمام گروههای سنی درحال افزایش بوده است.
کدام مواد شیمیایی بیش از همه برای سلامت باروری نگرانکنندهاند و چه تأثیری دارند؟
مواد شیمیایی که میتوانند در هورمونهای جنسی (مانند تستوسترون و استروژن) اختلال ایجاد کنند یا از آنها تقلید کنند، بیشتر از همه خطرناک هستند، زیرا این هورمونهای جنسی هستند که تولیدمثل را ممکن میسازند. آنها میتوانند موجب شوند که بدن تصور کند مقدار کافی از هورمونی خاص وجود دارد و به ساختن مقداری بیشتری از آن نیازی نیست، بنابراین تولید آنها کم میشود.
فتالاتها که برای انعطافپذیر شدن پلاستیک مورد استفاده قرار میگیرند، بیشتر از همه نگران کنندهاند. آنها در بدن همه وجود دارند و احتمالا عمدتا ازطریق غذاها درمعرض آنها قرار میگیریم، زیرا از پلاستیکهای نرم در فرایند تولید، فرآوری و بستهبندی غذا استفاده میکنیم. فتالاتها موجب کاهش تستوسترون میشوند. بنابراین بیشترین تأثیر را روی مردان دارند. برای مثال، تعداد اسپرم را کاهش میدهند اگرچه برای زنان نیز مضر هستند و نشان داده شده است میل جنسی را کاهش داده، خطر بلوغ زودرس، نارسایی زودرس تخمدان، سقط جنین و زایمان زودرس را افزایش میدهند.
بیسفنول ای (BPA) که برای سخت کردن پلاستیک استفاده میشود و در رسیدهای صندوق فروشگاهی و پوشش برخی از ظروف غذاهای کنسروی یافت میشود، مورد دیگری است. این ماده از استروژن تقلید میکند و خصوصا برای زنان خطرناک است و خطر مشکلات باروری را افزایش میدهد اما میتواند بر مردان هم اثر داشته باشد. مردانی که بهواسطهی شغل خود درمعرض بیسفنول ای قرار داشتند، کاهش در کیفیت اسپرم، کاهش میل جنسی و نرخ بالاتر اختلال نعوظ را نشان میدادند. سایر مواد شیمیایی نگرانکننده شامل پیشگیرندههای شعله و برخی از آفتکشها مانند آترازین هستند.